وقتی که فقرای ایرانی هم خارج را دیدند!
تاریخ انتشار: ۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۶۷۸۶۶
همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: «شهر فرنگ»؛ شهر کوچکی بود که در قوطی استوانهایشکلی ساخته شده بود و میشد ندیدهها و نشنیدههای ایران و سایر سرزمینهای دور و نزدیک را در آن دید.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
سال ۱۲۷۸ بود که برای نخستین بار مظفرالدینشاه قاجار، جعبه جادویی «شهر فرنگ» را روانه تهران کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اردشیر آل عوض، محقق فرهنگ عامه، درباره اینکه جعبه جادو باعث به وجود آمدن شغل تازهای در تهران قدیم شد میگوید: «چیزی نگذشت که آوازه جعبه شهر فرنگ در تهران پیچید و استادان ایرانی هم نمونههایی از آن را ساختند. مردم نیز دلبستگی بسیاری به این سوغات فرنگ نشان دادند. از آن زمان یکی از شغلها و راههای به دست آوردن درآمدی اندک، گرداندن شهر فرنگ در کوی و برزن بود. صاحب شهر فرنگ «شهر فرنگی» نامیده میشد. او دستگاه را همچون کولهپشتی به کول میگرفت و در کوچهپسکوچهها، خیابانها و میدانهای شهر میگشت و هرجـا جمعیتی میدید، شهر فرنگ را زمین میگذاشت و با گرفتن اجرتی ناچیز، بخشی از عکسها، و اگر پول بیشتری میدادند،همۀ عکسها را به مشتریان نشان میداد.
درون دستگاه، همیشه پردهای جلو تصاویر کشیده شده بود. شهر فرنگی معمولاً عکسهای زیبای رنگی یا سیاهسفید از شهرهای اروپا، عجایب جهان و نیز حیوانات را از مجلههای خارجی درمیآورد و آنها را بهصورت طومار بلندی به هم میچسباند و برای نمایش آماده میکرد. اغلب تصاویری که نشان داده میشد مربوط به کشورهای خارجی بود به همین دلیل اسم آن را شهر فرنگ و صاحبانش را شهر فرنگی میگفتند. در بیشتر محلههای تهران، بهویژه در سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۲۰ خورشیدی، کار شهر فرنگیها رونق بسیار داشت. درست است که در آن زمان چندین سینما در تهران سرگرم نمایش فیلم بودند، اما همه مردم توان رفتن به سینما را نداشتند و ناگزیر دل به همان شهر فرنگیها خوش میکردند تا آنکه سینما و تلویزیون آن اندازه در خانهها زیاد شد و جا باز کرد که شهر فرنگیها ادامه دادن کارشان را بیفایده دیدند، چون دیگر نمایش عکسهای گوناگون آنها خریداری نداشت.»
ابعاد این جعبه به عرض ۳، طول۵ و ارتفاع ۴ وجب بود و جلو شهر فرنگ که معمولاً اندکی هلالی بود، یک، ۲ یا ۳ دریچۀ فلزی به شکل لولۀ بخاری، در یک ردیف و به فاصلههای مساوی، به اندازۀ ۱۰ سانتیمتر بیرون زده بود، بهطوریکه ۳ کودک بتوانند در کنار هم شانهبهشانه جای بگیرند. در پشت هریک از این دریچهها، یک ذرهبین بزرگ تعبیه شده بود تا عکسها را درشتتر و زیباتر نشان دهد. درون جعبه میان طومار عکسها و ذرهبین، فانـوسی وجود داشت کـه روی عکسها نـورافشانی میکرد. ایـن دستگاه را گاهی با رنگهای مختلف و لامپهای کوچک رنگارنگی که با باتری خشک روشن میشد، میآراستند.
کد خبر 843817 برچسبها هویت شهری خبر مهم تهرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هویت شهری خبر مهم تهران شهر فرنگی شهر فرنگ عکس ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۶۷۸۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روایتهایی از نخستین شرکتهای مسافربری | وقتی گاریخانهها به گاراژ تبدیل شدند
همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی:تا قبل از ورود نخستین اتومبیل ها به تهران، پایتختنشینها مسیرهای کوتاه را با وسایلی مثل گاری، درشکه، پالکی و تخت روان می پیمودند و مسیرهای نسبتا طولانی را با اسب و درشکه طی می کردند، اما پدیده ای به نام اتومبیل معادلات را به کلی تغییر داد و با همه مخاطراتی که داشت عبور و مرور اهالی تهران به نقاط دور و نزدیک را سهل و آسان کرد.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
گاراژها درست در چنین دوره ای و برای استقرار اتوبوس های بینشهری در گوشه و کنار تهران متولد شدند و مردم برای سفر به شهرهای دور و نزدیک کافی بود خودشان را به نزدیکترین گاراژ مسافربری برسانند.
داریوش شهبازی، تهرانپژوه، معتقد است گاراژها از اواخر دوره قاجار پدیدار شدند و تغییراتی بنیادی در سبک زندگی اهالی تهران پدید آوردند: «تهران حدود سال ۱۳۰۰ و همسو با سیر تحولات انقلاب صنعتی در کلانشهرهای دنیا پیشرفت میکرد و یکی از نشانه های پیشرفت ورود اتومبیل به خیابان های بود. بعد از این اتفاق مهم بود که کاروانسراها به گاریخانه و در گامهای بعدی به گاراژ تبدیل شدند. این روند در دوره حکومت احمدشاه قاجار طی شد و با آزمون و خطاهای بسیاری همراه بود.»
وقتی عبور و مرو با اتومبیل در خیابان های تهران با اقبال عجیب مردم همراه شد، بسیاری از رجال بانفوذ و متمول دوره قاجار مثل وثوقالدوله و امینالضرب از اروپایی ها اتومبیل خریدند و به عنوان وسیله نقلیه شخصی به تهران آوردند. بعد هم با واردات اتوبوس هایی که مخصوص حمل بار و مسافر بود به تهران، گاراژهایی که محل تجمع درشکه و گاری بود به توقفگاه اتوبوس ها تبدیل شدند.
شهبازی درباره تولد نخستین گاراژ در پایتخت می گوید: «گاریخانه سید اسدالله در خیابان چراغبرق قدیم (امیرکبیر فعلی) نخستین جایی بود که پس از قانون سجل احوال و سجل گرفتن به گاراژ تبدیل شد و از "گاریخانه سید اسدالله" به "گاراژ حسینی" تغییر نام داد. مدتی بعد "گاراژ فولادی" در محدوده شمالی گود عربها و "گاراژ فردشیشه" در سهراه امینحضور برای توقف اتوبوسها در نظر گرفته شد. آنموقع مسافرها به گاراژ حسینی می رفتند و گاراژ فولادی به اتوبوسهایی اختصاص داشت که کارشان حمل بسته های پستی از شهرهای مختلف و رساندنشان به دست مردم تهران بود و گاراژ فردشیشه مختص حمل و جابهجایی بار بود.»
در دوره پهلوی تعداد گاراژهای تهران به سرعت زیاد شد و گاراژهای بی ام تی، عدل، اتوفردوسی، میهننورد و ... در محدوده میدان توپخانه قدیم تا خیابان های ناصرخسرو، بابهمایون و فردوسی کنونی ایجاد شدند، اما در سال ۱۳۵۹ و با اجرای طرح ساماندهی اتوبوسهای بینشهری به ترمینال جنوب که نیمهساخته بود نقل مکان کردند و به خاطره ای در ذهن تهراننشینها تبدیل شدند.
کد خبر 848264 برچسبها تهران قدیم همشهری محله تهران